Het heeft niet veel gescheeld of de Siciliaanse Girgentanageit was verdwenen. Gelukkig zorgden enkele koppige fokkers op sicilië en een aantal Duitse dierentuinen ervoor dat we nog steeds kunnen genieten van deze geiten met hun bijzondere schroefvormige horens.
De meeste oorspronkelijke, lokale geitenrassen zijn verdrongen door moderne hoogproductieve rassen. Tijdens de wederopbouw na de tweede wereldoorlog was er in de commerciële geitenhouderij geen plaats meer voor deze rassen. Zo ook op Sicilië, waar boeren tot de zestiger jaren nog zestigduizend Girgentanageiten hielden. Deze geiten met hun zachte witte vacht en opvallende rechtopstaande schroefvormige horens konden goed omgaan met de sobere omstandigheden op het Italiaanse eiland. De geiten gaven hooguit drie liter melk per dag. Maar niet veel later waren er nog maar een paar honderd exemplaren over, vee van enkele koppige boeren die vasthielden aan hun Girgentana’s.
Gevaar voor inteelt
Zo’n vijftig jaar geleden kocht de Duitse dierentuin in Warder 35 Girgentanageiten als bezienswaardigheid. In deze dierentuin kun je nog steeds een mooi koppel bewonderen. Ook de dierentuin van Kleve kocht rond dezelfde tijd een aantal Girgentana’s. De geiten kregen bij andere dierentuinen en liefhebbers van bijzondere boerderijdieren steeds meer bekendheid, de mooiste Girgentana’s werden voor hoge prijzen verkocht. De laatste Siciliaanse geitenboeren profiteerden van deze hoge prijzen, ze exporteerden regelmatig geiten naar Duitsland. Nadeel was dat er voor de Siciliaanse geitenhouder niets betaalbaars over bleef. Er ontstond langzamerhand een groot gebrek aan genetisch onverwante bokken en inteelt lag op de loer. Om het ras te behouden moest er iets gebeuren.
Van de ondergang gered
In samenwerking met de SAVE Foundation – Safeguard for Agricultural Varieties in Europe – werd er in 1980 een plan gemaakt om dit Siciliaanse levend erfgoed te behouden. Er startte een uitwisseling van geschikte bokken tussen Sicilië en de Duitse dierentuinen. Daarmee lukte het om de genetische variëteit in de Girgentana weer terug te brengen. Italiaanse houders van de Girgentana hebben sinds enkele jaren een nieuwe markt aangeboord. Het is het originele lokaal geproduceerde Girgentanakaasje met het Slow Food Presidium predicaat. Het kaasje is voor een groot deel de redding voor dit unieke geitenras. Vandaag de dag zijn er in Italië weer enkele duizenden dieren te vinden. Duitsland telt ongeveer 60 geregistreerde Girgentanageiten, net zoals in Nederland.
Het complete artikel lees je in Boerenvee nummer 3 van 2022. Het hele artikel lezen? Neem dan nu een (proef)abonnement en vermeld in het opmerkingenveld dat je Boerenvee nummer 3 als eerste nummer van je abonnement wilt ontvangen.
Tekst en foto: Jan Smit
